Sản xuất bền vững

Tín Chỉ Carbon: Cơ Hội Mới Cho Nhà Máy Sản Xuất Việt Nam

4 Tháng 12, 2025

Bài viết giới thiệu về tín chỉ carbon như một cơ hội mới cho các nhà máy sản xuất tại Việt Nam, mang lại lợi nhuận và góp phần bảo vệ môi trường.

Tín chỉ carbon là gì?

  • Định nghĩa: Theo Luật bảo về môi trường 2020, Tín chỉ các-bon là chứng nhận có thể giao dịch thương mại và thể hiện quyền phát thải một tấn khí carbon dioxide (CO2) hoặc một tấn khí carbon dioxide (CO2) tương đương.
  • Mục tiêu: Giảm phát thải khí nhà kính, chống biến đổi khí hậu và nóng lên toàn cầu.
  • Cơ chế: Đơn vị giảm phát thải nhiều hơn hạn mức có thể bán tín chỉ dư thừa, trong khi đơn vị vượt hạn mức phải mua tín chỉ để bù đắp.

Hai loại hình thị trường tín chỉ carbon chính

Thị Trường Carbon Bắt Buộc

  • Đặc điểm: Được thiết lập và quản lý bởi chính phủ hoặc tổ chức quốc tế, mang tính pháp lý ràng buộc.
  • Cơ chế “Cap-and-Trade”:
    • Chính phủ đặt “cap” (hạn mức) tổng lượng phát thải.
    • Phân bổ “allowances” (hạn ngạch) cho doanh nghiệp.
    • Doanh nghiệp mua bán “allowances” để đáp ứng hạn mức.
    • Phạt doanh nghiệp vượt hạn mức không có đủ “allowances”.
  • Mục tiêu: Giảm phát thải ở cấp độ quốc gia/khu vực.
  • Đối tượng tham gia: Các ngành công nghiệp phát thải lớn.

Thị Trường Carbon Tự Nguyện

  • Đặc điểm: Doanh nghiệp và tổ chức tự nguyện tham gia để bù trừ lượng phát thải.
  • Tạo tín chỉ: Tín chỉ được tạo ra từ các dự án giảm hoặc loại bỏ khí nhà kính.
  • Tiêu chuẩn: Các tiêu chuẩn quốc tế như Verra VCS và Gold Standard đảm bảo tính minh bạch, bổ sung và có thể đo lường.
  • Các loại dự án phổ biến: Năng lượng tái tạo, lâm nghiệp (trồng rừng, quản lý rừng bền vững), thu giữ methane, nâng cao hiệu quả năng lượng.
  • Mục tiêu: Giúp doanh nghiệp đạt mục tiêu carbon trung hòa, nâng cao hình ảnh ESG, hỗ trợ các dự án xanh.

Vai trò của tín chỉ Carbon đối với ngành sản xuất tại Việt Nam

Ngành sản xuất, đặc biệt là các ngành như nhiệt điện, xi măng, sắt thép, là “điểm nóng” phát thải khí nhà kính. Việc tham gia thị trường tín chỉ carbon là cần thiết vì:

  • Áp lực từ cam kết quốc tế và chính sách trong nước: Tuân thủ các quy định ngày càng khắt khe về giảm phát thải.
  • Nhu cầu phát triển bền vững và ESG: Đáp ứng yêu cầu của nhà đầu tư, đối tác và người tiêu dùng về các yếu tố môi trường, xã hội và quản trị (ESG).
  • Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) của EU: Từ năm 2026, hàng hóa xuất khẩu sang EU có thể chịu thuế carbon nếu không chứng minh được lượng khí thải thấp.

Thực trạng và lộ trình phát triển thị trường tín chỉ carbon tại Việt Nam

Cam kết: Việt Nam cam kết đạt mục tiêu Net Zero vào năm 2050.

Văn bản pháp lý:

Lộ trình phát triển:

  • Đến hết 2027: Xây dựng quy định, thí điểm cơ chế trao đổi, vận hành thử nghiệm sàn giao dịch (từ 2025).
  • Từ 2028 trở đi: Vận hành chính thức sàn giao dịch, kết nối thị trường khu vực/quốc tế.
  • Hướng tới đạt mức phát thải ròng bằng “0” (Net Zero) vào năm 2050.
 

Lợi ích của tín chỉ carbon đối với nhà máy sản xuất tại Việt Nam

  • Tuân thủ quy định môi trường: Tránh rủi ro pháp lý và tài chính khi thị trường bắt buộc hoạt động.
  • Tạo nguồn thu mới: Bán tín chỉ carbon dư thừa từ việc giảm phát thải.
  • Giảm chi phí tuân thủ: Mua tín chỉ có thể rẻ hơn đầu tư công nghệ mới ngay lập tức.
  • Nâng cao hình ảnh thương hiệu: Xây dựng hình ảnh “xanh”, tăng CSR, thu hút nhà đầu tư, đối tác.
  • Tiếp cận thị trường quốc tế: Giảm thiểu chi phí thuế carbon (ví dụ: CBAM của EU), nâng cao khả năng cạnh tranh.
  • Tăng cường đổi mới bền vững: Khuyến khích đầu tư vào công nghệ xanh và quy trình sản xuất hiệu quả.

Xem thêm: 7 lợi ích của tính Bền vững đối với Doanh nghiệp Sản Xuất

Các bước để nhà máy sản xuất tham gia thị trường tín chỉ carbon

  1. Kiểm kê khí nhà kính (GHG Inventory): Xác định và đo lường lượng phát thải chính xác, minh bạch (Scope 1, 2, và có thể là 3).
  2. Phân tích và đánh giá quy trình sản xuất: Rà soát chuỗi giá trị để xác định điểm phát thải cao nhất, đánh giá tiềm năng giảm phát thải và tối ưu hóa.
  3. Triển khai các biện pháp giảm phát thải: Đầu tư công nghệ sạch, cải tiến quy trình, tối ưu hóa hệ thống xử lý khí thải.
  4. Thẩm định và chứng nhận dự án (MRV): Dự án giảm phát thải cần được thẩm định và chứng nhận bởi tổ chức độc lập, uy tín.
  5. Tìm hiểu thị trường và nâng cao năng lực chuyên môn: Tìm hiểu quy định pháp lý, cơ chế hoạt động, xu hướng giá. Đào tạo nhân sự hoặc hợp tác với đơn vị tư vấn.
  6. Theo dõi sát sao hành lang pháp lý: Cập nhật liên tục các quy định đang được hoàn thiện để tuân thủ và tận dụng cơ hội.

Thách thức và giải pháp cho nhà máy sản xuất ở Việt Nam

Thách Thức

  • Nhận thức còn hạn chế: Nhiều doanh nghiệp chưa hiểu rõ về thị trường carbon, ETS và lợi ích tiềm năng.
  • Thiếu chuyên môn và đơn vị tư vấn: Cần chuyên môn cao để xây dựng, vận hành dự án; thiếu đơn vị tư vấn đủ năng lực thực hiện MRV.
  • Hành lang pháp lý chưa hoàn thiện đồng bộ: Quy định chi tiết về quyền sở hữu, định đoạt, giá cả, chuẩn mực giao dịch còn đang xây dựng.
  • Chi phí ban đầu: Đầu tư vào công nghệ xanh, hệ thống MRV, tư vấn có thể tốn kém ban đầu.

Giải Pháp

  • Chủ động chuyển đổi xanh: Đặt chiến lược xanh hóa vào trọng tâm, áp dụng công nghệ tiết kiệm năng lượng, sản xuất bền vững.
  • Xây dựng hệ thống MRV nội bộ vững chắc: Đầu tư vào công cụ, quy trình và nhân lực để đo lường, báo cáo và thẩm định khí thải.
  • Tìm hiểu sâu và tuân thủ quy định: Nắm vững Luật BVMT 2020, Nghị định 06/2022/NĐ-CP và các văn bản hướng dẫn mới nhất.
  • Hợp tác với chuyên gia và đối tác: Tìm kiếm hỗ trợ từ đơn vị tư vấn môi trường, công ty công nghệ xanh để phát triển dự án.
  • Tận dụng các ưu đãi của chính phủ: Tìm hiểu và sử dụng các chính sách ưu đãi về thuế, tín dụng xanh, hỗ trợ công nghệ.

Câu hỏi thường gặp (FAQs)

Tín chỉ carbon là gì?

Tín chỉ carbon là một loại giấy phép giao dịch, cho phép chủ sở hữu được quyền phát thải một tấn carbon dioxide (CO2) hoặc một lượng khí nhà kính tương đương (CO2e).

Nhà máy có thể tạo tín chỉ carbon như thế nào?

Thông qua các dự án giảm phát thải được chứng nhận như tối ưu năng lượng, thay công nghệ, năng lượng tái tạo.

Công nghệ số và AI hỗ trợ tín chỉ carbon ra sao?

Tự động hóa đo đạc, xác thực dữ liệu, phân tích tiềm năng giảm phát thải, dự báo ROI và chuẩn hóa báo cáo.

Kết luận

Tín chỉ carbon là cơ hội kinh doanh đầy tiềm năng cho các nhà máy sản xuất tại Việt Nam. Doanh nghiệp cần bắt đầu bằng việc kiểm kê khí thải, lập kế hoạch giảm phát thải và sẵn sàng thích nghi với thị trường đang phát triển để đảm bảo tương lai phát triển bền vững.

Tại New Ocean Information System, sự hài lòng của khách hàng chính là thước đo thành công thực sự của chúng tôi.

🔗 Tìm hiểu thêm về các giải pháp DxFACTORY cho ngành sản xuất tại: https://dxfac.com/
📩 Liên hệ ngay với đội ngũ New Ocean IS để bắt đầu câu chuyện thành công của riêng bạn!

Liên hệ tư vấn